Zaloguj się | Załóż konto
Slide 1 jFlow Plus
Wykłady z okulistyki
Program edukacyjny
czytaj więcej
  • Prof. dr hab. n. med. Marta Misiuk-Hojło

    Prof. dr hab. n. med. Marta Misiuk-Hojło

    Współczesne metody neuroprotekcji w jaskrze

  • Mgr Michalina Kątowska Klinika Okulistyczna Optegra

    Mgr Michalina Kątowska Klinika Okulistyczna Optegra

    Chirurgia Refrakcyjna V. Łączenie procedur chirurgii refrakcyjnej w korekcji anizometropii

  • Prof. Andrzej Grzybowski

    Prof. Andrzej Grzybowski

    Sztuczna Inteligencja w okulistyce 2023


Przegląd Okulistyczny Nr 3/2023

ŁĄCZENIE PROCEDUR CHIRURGII REFRAKCYJNEJ W KOREKCJI ANIZOMETROPII

Combining refractive surgical methods in anisometropia correction

Mgr Michalina Kątowska

Klinika Okulistyczna Optegra w Lublinie

Mgr inż. Zuzanna Lis

Klinika Okulistyczna Optegra Warszawa Wilanów

Artykuł

Streszczenie

Anizometropia jest stanem refrakcyjnym, w którym obserwuje się różnicę w wadach refrakcji wynoszącą co najmniej 1 dioptrię. W niniejszym artykule przedstawiono charakterystykę tego stanu, epidemiologię i skutki, jakie może wywoływać w kontekście funkcjonowania układu wzrokowego. Opisano również możliwe formy korekcji, ze szczególnym uwzględnieniem metod chirurgicznych – laserowej korekcji wzroku oraz wszczepienia soczewki fakijnej.

Słowa kluczowe: anizometropia, chirurgia refrakcyjna, laserowa korekcja wzroku, soczewki fakijne

 

Abstract

Anisometropia is a refractive condition in which a difference in refractive errors between both eyes of at least 1 diopter is observed. This article presents characteristics, epidemiology and effects it may have on the functioning of the visual system. The authors described practical forms of anisometropia correction, with particular emphasis on surgical methods – laser vision correction and phakic intraocular lens implantation.

Key words: anisometropia, refractive surgery, laser vision correction, phakic intraocular lenses

Czytaj więcej>>>

 

 

WYBRANE METODY BADANIA CZUŁOŚCI KONTRASTOWEJ ORAZ WIDZENIA PRZESTRZENNEGO

Mgr Aleksandra Rostkowska

Klinika Okulistyczna Optegra w Warszawie

 

Mgr Sylwia Ostrowicka

Eye Zone Salon Optyczny

Klinika Okulistyczna Optegra w Warszawie

 

Mgr Juliusz Solarz-Niesłuchowski

Klinika Okulistyczna Optegra w Warszawie

 

 Dr hab. n. med. Joanna Wierzbowska

Klinika Okulistyczna Optegra w Warszawie

Prof. Kliniki Okulistyki CSK MON, Wojskowy Instytut Medyczny w Warszawie

 

WYBRANE METODY BADANIA CZUŁOŚCI KONTRASTOWEJ ORAZ WIDZENIA PRZESTRZENNEGO

Selected methods of contrast sensitivity and stereoscopic vision assessment

 

Streszczenie

Poczucie kontrastu i widzenie przestrzenne są istotnymi parametrami diagnostycznymi opisującymi funkcjonowanie układu wzrokowego. W artykule opisano wspomniane zagadnienia oraz wybrane testy diagnostyczne pozwalające na ich analizę. Ocena czułości kontrastowej i widzenia stereoskopowego również może okazać się pomocna w wykrywaniu patologii układu wzrokowego, takich jak jaskra, AMD, retinopatia cukrzycowa czy neuropatie nerwu wzrokowego.

Słowa kluczowe: czułość kontrastowa, widzenie przestrzenne, kontrast, stereopsja, Pelli-Robson, test muchy, TNO, Vistech, FVA, FACT, percepcja wzrokowa

 

 

Abstract

Contrast sensitivity and stereoscopic vision are substantial diagnostic parameters describing the functioning of the visual system. The authors described mentioned issues and selected diagnostic tools permitting its analysis. The assessment of contrast sensitivity and stereopsis may also be a great aid in detection of various ocular pathologies such as glaucoma, AMD, diabetic retinopathy or optic neuropathies.

Key words: contrast sensitivity, stereoscopic vision, contrast, stereopsis, Pelli-Robson, Stereo Fly test, TNO, Vistech, FVA, FACT, visual perception

 

 

Wstęp

 

Podczas podstawowego badania wzroku największą wagę przykłada się do badania ostrości wzroku do dali i do bliży. W wielu przypadkach nie wystarcza to jednak do pełnej i dokładnej oceny funkcji układu wzrokowego, zwłaszcza u pacjentów wykonujących zawody o wysokich wymaganiach wzrokowych, takie jak kierowca czy pilot. Z tego względu u niektórych pacjentów warto poszerzyć ocenę widzenia o badania poczucia kontrastu oraz stereopsji. W niniejszym artykule omówiono pokrótce wybrane testy wykorzystywane do badań czułości kontrastowej układu wzrokowego oraz stereopsji.

 

Badanie cieniujące

 

Kontrast z definicji jest ilorazem różnicy oraz sumy maksymalnej i minimalnej luminacji bodźca testowego. Matematyczny zapis tej zależności przedstawia Wzór 1. [1]

 

Wzór 1 Kontrast = Lmax-Lmin/ Lmax + Lmin

 

Czułość kontrastowa jest odwrotnością kontrastu progowego. Im niższy postrzegany kontrast, tym wyższa jest czułość kontrastowa. Kontrast wyraża się w procentach [1].

 

Metody pomiaru czułości kontrastowej

 

Tablica Pelli-Robson wykorzystuje litery Snellena. Wszystkie litery są tej samej wielkości, ale kontrast zmniejsza się od góry ku dołowi. Kontrast jest największy w przypadku 3 pierwszych liter w górnym rzędzie i najniższy w przypadku 3 ostatnich liter w dolnym rzędzie. Dla odróżnienia w każdym rzędzie są 2 grupy liter po 3 litery, które mają identyczny kontrast. Wynik ustala się na podstawie ostatniej grupy liter, w której 2 lub 3 zostały rozpoznane prawidłowo [1].

Tablica Vistech jest złożona z 6 rzędów siatek sinusoidalnych (na polach o kształcie koła znajdują się prążki o różnej częstotliwości przestrzennej i różnym kontraście). W każdym rzędzie znajduje się siatka próbna i seria siatek testowych o danej częstotliwości przestrzennej. Każda siatka zorientowana jest w jednym z 3 kierunków: pionowo, z pochyleniem o 15 stopni w lewo lub o 15 stopni w prawo. Zadaniem pacjenta jest wskazanie orientacji każdej siatki w każdym rzędzie [1].

Badanie czułości kontrastowej testerem wzroku Functional Vision Analyzer (FVA, Functional Vision Analyzer™) służy do oceny funkcjonalnej ostrości wzroku, czyli do oceny możliwości wzrokowych w codziennym funkcjonowaniu w realnym otoczeniu. Jest ono zgodne z międzynarodowymi standardami określającymi poziom oświetlenia fotopowego (80 cd/m2) i mezopowego (3 cd/m2), dzięki czemu testy są zawsze wykonywane w jednakowych warunkach, a ich wyniki są porównywalne między sobą. Ma to szczególne znaczenie podczas badania czułości kontrastowej, ponieważ zapewnia takie samo powtarzalne oświetlenie podczas każdego badania dla każdego pacjenta.

Pomiaru czułości kontrastowej można dokonać z użyciem 4 programów badania:

  • widzenie nocne bez olśnienia,
  • widzenie nocne z olśnieniem,
  • widzenie dzienne bez olśnienia,
  • widzenie dzienne z olśnieniem.

 

Badanie testem FACT ™ (FACT, The Functional Acuity Contrast Test) wykonuje się w korekcji do dali. Na polach o kształcie koła umieszczone są prążki o różnej częstotliwości przestrzennej i różnym kontraście. Koła z prążkami są rozmieszczone w 5 rzędach (A, B, C, D, E) o różnych, zmniejszających się poziomach kontrastu. W każdym rzędzie znajduje się 9 kół z prążkami o różnej, zmniejszającej się częstotliwości przestrzennej. Prążki są ustawione w jednej z 3 pozycji – górny koniec prążka może być skierowany w prawo (skośnie), w lewo (skośnie), ku górze (pionowo). Cechą testu FACT™ w stosunku do innych testów prążkowych jest opatentowana metoda antyaliasowania, która polega na wytłumieniu ostrych brzegów prążków, w wyniku czego pomija się odpowiedzi fałszywie pozytywne. Na formularzu wyników badania oznacza się ostatnią prawidłową odpowiedź pacjenta dla każdego z rzędów, czyli oznacza się ostatni zauważony wzór prążkowy (o najniższym kontraście i najdrobniejszych prążkach, które były dostrzegane). Odpowiedzi pacjenta łączy się linią wyznaczającą krzywą czułości kontrastowej [2].

 

Obniżenie czułości kontrastowej

 

Niektóre schorzenia układu wzrokowego, zwłaszcza we wczesnych stadiach, nie obniżają jeszcze znacząco ostrości wzroku w wysokim kontraście, ale mogą już obniżać ostrość wzroku w niższym kontraście [3].

Obniżenie czułości kontrastowej może być spowodowane przez zaćmę. Wraz ze wzrostem stopnia zmętnienia soczewki czułość kontrastowa w zakresie wysokich częstotliwości przestrzennych ulega zmniejszeniu. Również po zabiegu usunięcia zaćmy pacjenci wskazują na zauważalną różnicę między uzyskanymi wrażliwościami na kontrast w zależności od rodzaju konstrukcji wszczepionej soczewki wewnątrzgałkowej (implantu). Zastosowanie soczewek asferycznych poprawia jakość widzenia, a tym samym czułość kontrastową [4].

Objawy schorzeń dróg wzrokowych są zależne od tego, które z włókien nerwowych są uszkodzone lub objęte chorobą. W drogach wzrokowych znajdują się włókna nerwowe odpowiadające za widzenie dużych obiektów w obniżonym kontraście (włókna wielkokomórkowe) i małych obiektów w wysokim kontraście (włókna drobnokomórkowe) [3]. Niedowidzenie oraz osady na soczewkach kontaktowych również powodują obniżenie czułości kontrastowej w zakresie wysokich częstotliwości przestrzennych. Badania wykonywane w warunkach olśnienia powodują dodatkowe obniżenie czułości kontrastowej. Niektóre leki mogą wywoływać przejściowe obniżenie czułości kontrastowej [5]. W chorobach takich jak: zapalenie nerwu wzrokowego, retinopatia cukrzycowa, neuropatia nerwu wzrokowego, zwyrodnienie plamki związane z wiekiem (AMD, age-related macular degeneration) czy też jaskra, również dochodzi do obniżenia czułości kontrastowej [6].

Przyczyną obniżenia czułości kontrastowej w zakresie wysokich i średnich częstotliwości przestrzennych często są wady refrakcji, w tym również nieskorygowany, resztkowy astygmatyzm (im wyższa wada refrakcji, tym bardziej są zaznaczone zmiany w zakresie wysokich i średnich częstotliwości) [3] [6].

 

Widzenie stereoskopowe

 

Widzenie przestrzenne (stereoskopowe) to najwyższa forma rozwoju wzroku. Jest to umiejętność dostrzegania głębi lub względnej odległości, opierająca się na zasadzie różnicy obrazów siatkówkowych.

Gdy dwoje oczu utrzymuje stabilną fiksację w kierunku na wprost (podstawowy kierunek wzrokowy), to pola widzenia oka prawego i lewego nachodzą na siebie. Dla danego punktu obserwacji każdy punkt w obrębie obuocznego pola widzenia jest obrazowany w postaci punktu na siatkówce obojga oczu. Punkty te mają ten sam kierunek wzrokowy i nazywane są siatkówkowymi punktami korespondującymi. Ich włókna nerwowe rzutują obraz w konkretnym punkcie lub obszarze kory wzrokowej, pozwalając na wystąpienie fuzji, czyli złożenia dwóch obrazów w jeden [1].

  • Aby wystąpiło widzenie przestrzenne, konieczne jest spełnienie 3 głównych warunków. Każdy z nich jest niezbędny dla kolejnych:
  • jednoczesna percepcja – postrzeganie obrazu jednocześnie obojgiem oczu;
  • fuzja – proces nakładania się obrazów z obu siatkówek w części korowej mózgu, w wyniku którego otrzymywany jest płaski obraz;
  • stereopsja – rzeczywiste poczucie głębi uzyskane dzięki występowaniu różnic pomiędzy obrazami z lewego i prawego oka.

 

Testy widzenia stereoskopowego

 

Stereo Fly Test (test muchy) jest najpopularniejszym i najczęściej wykorzystywanym testem widzenia przestrzennego do bliży. Ma formę książki ze spolaryzowanymi bodźcami testowymi do badania z odległości 40 cm z wykorzystaniem okularów z soczewkami spolaryzowanymi krzyżowo.

Składa się z 3 części, do których należą: tabliczka z testem muchy, symbolami lub zwierzętami oraz okręgami. Za ich pomocą określany jest kąt stereoskopowej zdolności rozdzielczej do bliży, wyrażany w sekundach kątowych.

W pierwszej części pomiaru badany powinien zaobserwować skrzydełka muchy wystające ponad planszę testu – co służy zgrubnej, przesiewowej ocenie stereopsji, gdyż odpowiada to ok. 3000 s (ok. 1 minuty kątowej) niezgodności siatkówkowej dla odległości 40 cm. W kolejnych 2 etapach pacjent proszony jest o określenie, który symbol lub które zwierzę widziane są przestrzennie (3D). Najbardziej precyzyjną ocenę zapewnia ostatnia część testu – tu kąty rozsunięcia obiektów (kółka) zawierają się w zakresie od 800 do 40 s. Przy wykonywaniu testów widzenia stereoskopowego konieczna jest korekcja wady refrakcji pacjenta. Test TNO wykorzystywany jest do badania widzenia stereoskopowego u dzieci, także w wieku przedszkolnym od 2,5 roku do 5 lat. Składa się z 7 tablic, na których występują figury złożone z czerwono-zielonych punktów. W celu prawidłowego wykonania testu koniecznie są okulary z filtrami czerwonym i zielonym, dzięki temu możliwa jest dysocjacja obrazów. Odpowiednie ustawienie i przemieszczenie barw pozwala wyróżnić obiekt przestrzenny. Pierwsze 3 tablice służą do skriningowego sprawdzenia obecności widzenia stereoskopowego, a w kolejnych etapach stopień trudności jest wyższy, co pozwala na dokładne sprawdzenie możliwości widzenia przestrzennego. Wynik

również podawany jest w sekundach kątowych [7].

Stereotest Howarda-Dolmana polecany jest szczególnie pracownikom, u których wymagana jest ponadprzeciętna zdolność widzenia przestrzennego. W teście Howarda-Dolmana potrzebny jest specjalny przedmiot zawierający 3 pręty w różnych odległościach w przestrzeni rzeczywistej. Umożliwia to pomiar z każdej odległości. Test rekomendowany jest zwłaszcza dla osób dorosłych, np. podczas badania grup zawodowych. Wymaga aktywnej współpracy z pacjentem, którego zadaniem jest ułożenie prętów znajdujących się początkowo w różnych odległościach, w jednej linii [8].

Random DOT E Test, oparty na stereogramach punktów przypadkowych, jest zaprojektowany specjalnie dla małych dzieci. Składa się z 1 planszy demonstracyjnej oraz 2 plansz testowych. Plansza demonstracyjna zawiera uniesioną literę E, która jest widoczna przez każdą osobę, a następnie pacjent proszony jest o wskazanie planszy testowej z „wystającą” literą E. Badanie jest wykonywane kilkukrotnie z odległości 50 cm, a następnie z 1 m. Random Dot E Test wytwarza bodziec o rozdzieleniu 500 s z odległości 50 cm i 250 s z odległości 1 m. Ten test ma zastosowanie głównie do badań przesiewowych młodszych dzieci [9].

 

Podsumowanie

 

Podstawowe badanie ostrości wzroku jest zdecydowanie niewystarczające do pełnej i dokładnej oceny funkcji układu wzrokowego.

Badanie czułości kontrastowej oraz badanie widzenia przestrzennego dostarczają dodatkowych informacji o możliwościach wzrokowych pacjenta podczas wykonywania codziennych czynności. Wynik informuje o zdolności badanej osoby do odróżnienia widzianego obiektu od tła, w różnych warunkach oświetleniowych. Badanie to może okazać się pomocne w wykryciu we wczesnych stadiach schorzeń i/lub zmian w układzie wzrokowym. Widzenie przestrzenne pozwala na dostrzeganie głębi i prawidłową ocenę odległości przedmiotów. Funkcje te stanowią kryterium w kwalifikacjach zawodowych, jak również są podstawą bezpieczeństwa np. na drodze. Ich ocena może pomóc także w rozpoznaniu schorzeń i/lub zmian w układzie wzrokowym.

 

Piśmiennictwo:

 

  1. Grosvenor T.P.: Optometria, (red.) T. Tokarzewski i M. Ożóg, Edra Urban & Partner, Wrocław 2011.
  2. Jędrzejczak-Młodziejewska J., Krawczyk A., Szaflik J.P.: Badanie wrażliwości na kontrast testerem wzroku Functional Vision Analyzer™(FVA), 2010.
  3. Goodale M.A., Milner D.: The visual brain in action, OUP Oxford 2006.
  4. Packer M., Fine I., Hoffmann R.S.: Contrast sensitivity and measuring cataract outcomes, Ophthalmol.Clin.N.Am. 2006: 521–533.
  5. Ridder W. 3rd, Tomilson A.: Effect of ibuprofen on contrast sensitivity, Optom.Vis.Sci. Official Publication of the American Academy of Optometry 1992: 652-655.
  6. Woods R.L., Woods J.M.: The role of contrast sensitivity charts and contrast letter charts in clinical practice, Clin.Exp.Optom. 1995; 78(2): 43-57.
  7. https://kredos.pl/okulistyka-i-optyka/testy-i-tablice-okulistyczne/test-tno-specyfikacja [doi: 08 05 2023].
  8. https://optometria.pl/test-howarda-dolmana-p-201.html [doI: 0805 2023].
  9. Vision in Preescholers Study Group: Random Dot E stereotest: testability and reliability in 3-to 5-year-old children, J.Am.Assoc. Ped.Ophthalmol.Strab. 2006; 10(6): 507-514.

Chirurgia Refrakcyjna. Porównanie Femtolasik i Reflex Smile...

Porównanie skuteczności i bezpieczeństwa metod FemtoLASIK i ReLEx SMILE w korekcji krótkowzroczności i astygmatyzmu krótkowzrocznego – wyniki najnowszych metaanaliz

 

Comparison of the effectiveness and safety of the FemtoLASIK and ReLEx SMILE methods in the correction of myopia and myopic astigmatism – the results of the latest meta-analyses

 

dr hab. n. med. prof. WIM Joanna Wierzbowska1,2

1Klinika Okulistyki CSK MON, Wojskowy Instytut Medyczny – Państwowy Instytut Badawczy w Warszawie

Kierownik Kliniki: prof. dr hab. n. med. Marek Rękas

2Kliniki Okulistyczne Optegra Polska

Kierownik Medyczny: dr n. med. Jolanta Oficjalska

 

Adres do korespondencji:

dr hab. n. med. prof. WIM Joanna Wierzbowska

Klinika Okulistyki, Centralny Szpital Kliniczny Ministerstwa Obrony Narodowej

Wojskowy Instytut Medyczny – Państwowy Instytut Badawczy

04-141 Warszawa, ul. Szaserów 128

e-mail: j.wierzbowska@optegra.com.pl

STRESZCZENIE

FemtoLASIK i SMILE są obecnie najczęściej wykonywanymi laserowymi procedurami refrakcyjnymi w celu korekcji krótkowzroczności i astygmatyzmu krótkowzrocznego. Wyniki najnowszych metaanaliz (opublikowanych w latach 2019–2022) wskazują porównywalne skuteczność, profil bezpieczeństwa i przewidywalność obu tych metod w korekcji krótkowzroczności i astygmatyzmu krótkowzrocznego. Zabieg SMILE wiąże się z niższym poziomem pooperacyjnych aberracji wyższego rzędu (zwłaszcza w oczach z wysoką krótkowzrocznością) oraz mniejszym naruszeniem biomechaniki rogówki i biologii powierzchni oka w porównaniu z zabiegiem FemtoLASIK lub LASIK.

 

ABSTRACT

FemtoLASIK and SMILE are currently the most commonly performed laser refractive procedures to correct myopia and myopic astigmatism. The results of the latest meta-analyses (published in 2019–2022) indicate comparable effectiveness, safety profile and predictability of both methods in the correction of myopia and myopic astigmatism. The SMILE procedure is associated with lower levels of postoperative higher order aberrations (especially in highly myopic eyes) and less disruption of corneal biomechanics and ocular surface biology compared to FemtoLASIK or LASIK.

 

Słowa kluczowe: laser in situ keratomileusis, laser femtosekundowy, krótkowzroczność, astygmatyzm, metaanaliza

 

Key words: keratomileusis laser in situ, femtosecond laser, myopia, astigmatism, meta-analysis

 

Czytaj więcej>>>

 

 

 

Aberracje wyższego rzędu a laserowa korekcja wzroku

Mgr Jagoda Świątek
Absolwentka Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu – Klinika Okulistyczna Optegra w Szczecinie

Dr hab. n. med., prof. nadzw. Joanna Wierzbowska
Klinika Okulistyczna Optegra w Warszawie, Klinika Okulistyki CSK MON, Wojskowy Instytut Medyczny w Warszawie


Mgr Dominika Worek

Absolwentka Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu – Klinika Okulistyczna Optegra w Warszawie


Streszczenie

Z uwagi na wpływ aberracji na układ optyczny oka ich pomiar jest bardzo ważnym elementem badań kwalifikacyjnych do zabiegów laserowej korekcji wad wzroku. W związku z charakterem aberracji sferycznych występujących w krótkowzroczności i nadwzroczności, w zabiegach korygujących krótkowzroczność indukowane są dodatnie aberracje sferyczne, a korygujących nadwzroczność – ujemne. W zabiegach laserowych zwykle dąży się do jak najmniejszej indukcji aberracji wyższych rzędów, które są przyczyną takich efektów jak halo i glare. Są jednak metody, w których niewielka indukcja aberracji sferycznych jest jak najbardziej pożądana, by zwiększyć głębię ostrości. Uwzględniając wartości aberracji sferycznych, można w znacznym stopniu poprawić jakość widzenia.

Słowa kluczowe: aberracje wyższego rzędu, aberracje sferyczne, laserowa korekcja wzroku, krótkowzroczność, nadwzroczność, prezbiopia

 

Abstract

Knowing the influence of aberration on eye optics, aberration measurements are a very important element of qualification tests for laser vision correction. Due to the nature of spherical aberrations occurring in myopia and hyperopia, positive spherical aberrations are induced in treatments correcting myopia, and those correcting hyperopia – negative. In laser treatments, the aim is to minimize the induction of higher-order aberrations which are the cause of effects such as halo and glare. However, there are methods where a slight induction of aberration is most desirable to increase the depth of field. By taking into account the values of spherical aberrations, the quality of vision can be significantly improved.

Key words: high order aberrations, spherical aberration, laser vision correction, myopia, hyperopia, presbiopia


Czytaj więcej>>>

Aberracje wyższego rzędu

ABERRACJE WYŻSZEGO RZĘDU – DEFINICJA, POMIAR I ZNACZENIE KLINICZNE


Mgr Jagoda Świątek
Absolwentka Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu – Klinika Okulistyczna Optegra w Szczecinie


Mgr Dominika Worek
Absolwentka Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu – Klinika Okulistyczna Optegra w Warszawie


Dr hab. n. med., prof. nadzw. Joanna Wierzbowska
Klinika Okulistyczna Optegra w Warszawie, Klinika Okulistyki CSK MON, Wojskowy Instytut Medyczny w Warszawie


Streszczenie

Aberracje optyczne są kluczowym parametrem, o którym często mowa w kontekście laserowej korekcji wady wzroku. Istnieją dwa rodzaje aberracji: niskiego rzędu (LOA) i wysokiego rzędu (HOA), które w różnym stopniu wpływają na jakość widzenia. W dużym stopniu zależą one od wieku pacjenta, na co wpływ mają zmiany zachodzące w obrębie rogówki i soczewki wewnątrzgałkowej. W ocenie ilości aberracji występujących w oku, wykorzystuje się urządzenie zwane aberrometrem. Jest to obiektywna metoda pomiaru, w której mierzone są zniekształcenia czoła fali wiązki świetlnej przechodzącej przez układ optyczny oka. Dzięki aberrometrii oraz wiedzy na temat występujących w oku aberracji, unika się wprowadzenia ich dodatkowych ilości podczas zabiegu laserowej korekcji wzroku, a pacjent może cieszyć się wysoką jakością widzenia i głębią ostrości.

Słowa klucz: aberracje, aberrometr, aberracje sferyczne, koma, wielomiany Zernike, laserowa korekcja wzroku

 

Abstract

Optical aberrations are a key parameter that is often referred to in the context of laser vision correction. There are two types of optical aberrations: low order aberrations (LOA) and high order aberrations (HOA), which affect the quality of vision to a different extent. They are largely dependent on the patient’s age, which is influenced by changes in the cornea and lens of the eye. To assess the amount of aberrations in the eye, a device called aberrometer is used. It is an objective measurement method in which the distortion of the wave front of a light beam passing through the optical system of the eye is measured. Thanks to aberrometry and knowledge of the aberrations ocurring in the eye additional amounts are avoided during the procedure of laser vision correction and the patient can enjoy high quality of vision and depth of focus.

Key words: aberrations, aberrometer, spherical aberrations, coma, Zernike polynomials, laser vision correction

czytaj więcej>>>

Laserowa i wewnątrzgałkowa chirurgia refrakcyjna u osób po 40. roku życia

Mgr Monika Modzelewska

Klinika Okulistyczna Optegra w Warszawie

Mgr Martyna Janeczek

Klinika Okulistyczna Optegra im. św. Jerzego w Poznaniu

 

Laserowa i wewnątrzgałkowa chirurgia refrakcyjna u osób po 40. roku życia

Laser and intraocular refractive surgery in people over 40 years of age

 

Streszczenie:

Starczowzroczność dotyczy wszystkich osób około 40 roku życia, niezależnie od współistnienia innych wad wzroku. Ten problem refrakcyjny może być skorygowany za pomocą metod zachowawczych takich jak okulary progresywne czy soczewki multifokalne. Jednak rosnącym wymaganiom wzrokowym pacjentów wychodzą naprzeciw inwazyjne metody takie jak laserowa korekcja wzroku i refrakcyjna wymiana soczewki, które zapewniają wyraźne widzenie od odległości dalekich do bliży.

 

 

Abstract:

Presbyopia affects all people around the age of 40, regardless of the coexistence of other eye defects.This refractive problem can be corrected with conservative methods such as progressive glasses or multifocal lenses.However, the increasing visual requirements of patients are facing invasive methods such as laser vision correction and refractive lens extraction, which ensure clear vision from far to near distances.

Czytaj więcej>>>

Nowe Wytyczne Europejskiego Towarzystwa Jaskrowego

 

Prof. dr hab. n. med. Marta Misiuk-Hojło
Katedra i Klinika Okulistyki Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu

 

Lek. Julia Kręcicka
Uniwersytecki Szpital Kliniczny we Wrocławiu

 

 

Streszczenie

Artykuł przedstawia wybrane rekomendacje zawarte w najnowszej, piątej edycji Wytycznych Europejskiego Towarzystwa Jaskrowego. Wytyczne te są publikowane cyklicznie od 1997 r., dotyczą diagnozowania, monitorowania i leczenia jaskry. Piąta edycja jest oparta na wysokiej jakości przeglądach naukowych, przełomowych badaniach klinicznych dotyczących jaskry oraz badaniach populacyjnych. Otrzymany konsensus ekspertów w dziedzinie jaskry może pozwolić lekarzom na lepsze zrozumienie specyfiki neuropatii jaskrowej i ułatwić wybór adekwatnego leczenia.

Słowa kluczowe: neuropatia jaskrowa, terapia jaskry, analogi prostaglandyn, minimalnie inwazyjne zabiegi przeciwjaskrowe, jakość życia

 

Summary

The article presents selected recommendations included in the latest, fifth edition of EGS (European Glaucoma Society) Guidelines. They have been published regularly since 1997 and apply to diagnosing, monitoring and treating of glaucoma. Fifth edition is based on high-quality systematic reviews, landmark glaucoma trials and population-based studies. Consensus, which has been obtained among specialists in the field of glaucoma, may allow a better understanding of glaucomatous neuropathy and facilitate the choice of adequate treatment.

Key words: glaucomatous neuropathy, therapy of glaucoma, prostaglandin analogues, minimally invasive glaucoma surgery, quality of life

Czytaj więcej>>>

Oczny zespół niedokrwienny

Lek. Wojciech Stępień
Oddział Okulistyki, Uniwersytecki Szpital Kliniczny w Opolu


Oczny zespół niedokrwienny

Ocular ischemic syndrome

 

Streszczenie

Oczny zespół niedokrwienny jest rzadko występującym zespołem objawów wynikających z przewlekłej hipoperfuzji tkanek oka i oczodołu. Ze względu na mnogość niecharakterystycznych objawów oraz czynniki ryzyka w postaci chorób przewlekłych powszechnie występujących w wielu innych zespołach okulistycznych jego rozpoznanie bywa trudne. Chociaż rola okulisty sprowadza się do leczenia objawowego, a rokowanie jest niekorzystne, to ustalone w porę rozpoznanie i skierowanie pacjenta do leczenia chirurgicznego tętnicy szyjnej wewnętrznej może zapobiec całkowitej utracie widzenia oraz incydentom mózgowo-naczyniowym w przyszłości.

Opis przypadku pacjenta z rozpoznanym ocznym zespołem niedokrwiennym pokazuje, jak zróżnicowany i zwodniczy może być ten zespół w obrazie klinicznym.

Słowa kluczowe: przewlekłe niedokrwienie oka, zwężenie tętnicy szyjnej wewnętrznej, rzekome zapalenie tęczówki, neuropatia niedokrwienna n. wzrokowego, udar mózgu

Czytaj więcej>>>

Makulopatia chlorochinowa

lek. Magdalena Grzesiak

Poradnia Okulistyczna, Wojewódzki Szpital Specjalistyczny im. NMP w Częstochowie

Makulopatia chlorochinowa – opis przypadku

Chloroquine maculopathy – case report

 

Streszczenie

Należąca do grupy leków przeciwzimniczych chlorochina może powodować uszkodzenie układu wzrokowego. Obecnie w leczeniu jest stosowana w wielu chorobach, np. w reumatoidalnym zapaleniu stawów (RZS), w leczeniu i zapobieganiu zimnicy.

Powikłania przez nie wywołane mogą być różnorakie, takie jak: nadwrażliwość skóry na światło, utrata słuchu, obniżenie ciśnienia tętniczego, zmiany w zapisie badania elektrokardiograficznego (EKG), przebarwienia na paznokciach i błonach śluzowych, a rzadziej zaburzenia psychiczne.

Zaburzenia układu wzrokowego powstałe podczas terapii tymi lekami dotyczą akomodacji, rogówki i siatkówki. Najlżejsze są zaburzenia akomodacji, które mogą być przemijające. Zmiany rogówkowe są bardzo częste – klinicznie zmiany widoczne są w lampie szczelinowej pod postacią drobnych, szarawych złogów, które układają się w nieregularne pasemka. W okresie I–IV choroby plamka traci swój odblask, następują zmiany w polu widzenia.

Pacjentka, lat 52, zgłosiła się do Poradni Okulistycznej w Częstochowie z powodu osłabienia wzroku, trudności w czytaniu oraz zmian na dnie oczu. W wywiadzie zwrócono .uwagę na występujące od 6 lat reumatoidalne zapalenie stawów. Chora przez 4 lata przyjmowała preparat Arechin.

Przeprowadzone badanie okulistyczne obejmowało: badanie ostrości wzroku, pomiar ciśnienia wewnątrzgałkowego, badanie dna oka, pola widzenia, optyczną koherentną tomografię (OCT – optical coherence tomography) i angiografię fluoresceinową (AF). Na podstawie otrzymanych wyników rozpoznano poarechinowe zwyrodnienie siatkówki.

 

  1. Słowa kluczowe: makulopatia arechinowa, chlorochina, zaburzenia akomodacji, rogówka, choroba reumatyczna

 

CZYTAJ WIĘCEJ>>>

Zmiany obwodowe predysponujące do odwarstwienia siatkówki

 

lek. Klaudia Ulfik, dr hab. n. med. Sławomir Teper, lek. Michał Dembski

 

 

Katedra i Oddział Kliniczny Okulistyki, Wydział Nauk Medycznych w Zabrzu, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach; Oddział Okulistyczny, Okręgowy Szpital Kolejowy w Katowicach

 

Streszczenie

Odwarstwienie siatkówki to rzadkie, ale poważne schorzenie, które nieleczone może doprowadzić do całkowitej utraty funkcji widzenia. Najczęstszymi zmianami zwyrodnieniowymi mogącymi doprowadzić do odwarstwienia siatkówki są: zwyrodnienie kraciaste, zwyrodnienie typu „ślady ślimaka”, rozwarstwienie siatkówki oraz krótkowzroczne zaniki siatkówkowo-naczyniówkowe. Głównym wskazaniem do laseroterapii są pełnościenne otwory siatkówki. Pacjent z jakąkolwiek zmianą predysponującą do odwarstwienia siatkówki bądź z innym czynnikiem ryzyka odwarstwienia siatkówki powinien być poinformowany o konieczności kontroli okulistycznej.

Słowa kluczowe: odwarstwienie siatkówki, zmiany zwyrodnieniowe siatkówki obwodowej, przedarcie siatkówki, krótkowzroczność

 

Abstract

Retinal detachment is a rare, serious condition that untreated can lead to complete loss of vision. The most common degenerative changes that can lead to retinal detachment are lattice degeneration, cochlear-type degeneration, retinal dissection, and myopic retinal-choroidal atrophy. The main indication for laser therapy is full-walled retinal breaks. A patient with any change predisposing to a retinal detachment, or any other risk factor for retinal detachment, should be informed about the necessity of ophthalmological follow-up.

Key words: retinal detachment, peripheral retinal degeneration, retinal breaks, myopia.

 

CZYTAJ WIĘCEJ>>>

Martwicze zapalenie twardówki po zabiegach okulistycznych

dr n. med. Natalia Zdebik

Katedra i Klinika Okulistyki Uniwersytetu Medycznego im. Piastów Śląskich we Wrocławiu

 

Martwicze zapalenie twardówki po zabiegach okulistycznych

Necrotizing scleritis after ocular surgeries

 




Streszczenie

Chirurgicznie wywołane martwicze zapalenie twardówki (SINS) jest rzadko występującym, ale jednym z poważnych powikłań, rozwijającym się w okresie od dnia do kilkudziesięciu lat od okulistycznej interwencji chirurgicznej. Choroba może wystąpić po zabiegach zarówno przedniego, jak i tylnego odcinka oka, w każdej grupie wiekowej. Powoduje destrukcję ścian gałki ocznej, prowadząc do utraty jej integralności. Sugeruje się podłoże autoimmunologiczne choroby, co potwierdza skuteczność stosowanej terapii immunosupresyjnej. Pacjenci ze stwierdzonym SINS mogą wymagać naprawczych procedur chirurgicznych. Właściwe rozpoznanie i szybkie wdrożenie leczenia może zahamować proces zapalny. Klinicyści powinni brać pod uwagę SINS w rozpoznaniu różnicowym zapaleń twardówki.


Abstract

Surgically induced necrotizing scleritis (SINS) is a rare but one of serious complications that develops within a day to many years after ocular surgical interventions. The disease can occur in all age groups after surgery of the anterior and posterior segment of the eye. SINS causes destruction of the eyeball walls leading to loss of its integrity. An autoimmune etiology is suggested, which is confirmed by the effectiveness of immunosuppressive therapy. Patients diagnosed with SINS may require surgical procedures to save eyeball integrity. Prompt diagnosis and treatment can inhibit the inflammatory process. Thus, clinicians should consider SINS in the differential diagnoses of scleritis...czytaj więcej

Alergiczne zapalenie brzegów powiek – wybrane zagadnienia Allergic blepharitis-select problems

Alergiczne zapalenie brzegów powiek – wybrane zagadnienia

Allergic blepharitis-select problems

 

Streszczenie: Zapalenie brzegów powiek jest bardzo powszechnym schorzeniem.      Jego przyczyną mogą być także alergie. Choroby alergiczne oczu obejmują kilka różnych stanów klinicznych przedniej powierzchni oka jak i powiek, wynikających z różnych mechanizmów nadwrażliwości.


Summary: Allergy may be a reason of very common disease - blepharitis. Ocular allergy includes several clinically different conditions that can be considered as hypersensitivity disorders of ocular surface and lids.

 

Zapalenie brzegów powiek jest jednym z najczęstszych schorzeń okulistycznych. Badania epidemiologiczne wskazują, że wśród pacjentów zgłaszających się do okulisty 37-47 % z nich ma zaburzenia brzegów powiek [1,3,4].

Zapalenie brzegów powiek to stan zapalny powodujący ich zaczerwienienie, obrzęk oraz inne objawy wywołane różnymi przyczynami, takimi jak alergie, infekcje, dysfunkcje gruczołów Meiboma, czynniki środowiskowe czy choroby ogólnoustrojowe.


Alergiczne zapalenie brzegów powiek może być spowodowane przez czynniki obecne w powietrzu, leki zarówno podawane miejscowo jak i ogólnie, kosmetyki czy sierść zwierząt [1,3,6].

Wydaje się jednak, że problem schorzeń brzegów powiek nie zawsze jest zauważany zarówno przez pacjentów jak i lekarzy. Warto więc zwrócić na niego uwagę zarówno w badaniu podmiotowym jak i przedmiotowym u każdego pacjenta z dolegliwościami z przedniego odcinka oczu. Stwierdziwszy zmiany warto nakierować rozmowę na dolegliwości/zmiany w obrębie powiek, zapytać o alergie miejscowe jak i uogólnione, zwrócić uwagę na wygląd skóry twarzy (jej zabarwienie, ewentualne poszerzenie naczyń krwionośnych, obecność wykwitów, obrzęków, suchość). Mamy wówczas możliwość podejrzenia/stwierdzenia zapalnego, immunologicznego czy nowotworowego charakteru zmian. Wydaje się, że w codziennej praktyce często nie pamiętamy o tym, że u podłoża zmian leżą także mechanizmy nadwrażliwości.


Zapalenia brzegów powiek dzielimy na:

  • Przednie zapalenie brzegów powiek, najczęściej spotykane u osób młodych. Może mieć ono charakter zapalny (bakteryjne, wirusowe, pasożytnicze) lub niezapalne (łojotokowe, toksyczne, alergiczne) [1,3,6].
  • Tylne zapalenie brzegów powiek, charakterystyczne dla osób starszych o podłożu zapalnym (mikrobiologiczne, zap. gruczołów Meiboma) lub niezapalnym (trądzik różowaty, alergia, łuszczyca) [1,3,6)]
  • Spotykane są również postacie mieszane przednio-tylne oraz tzw. maski np. schorzeń nowotworowych.


Zapalenie przednie łojotokowe występuje u osób z łojotokowym zapaleniem skóry twarzy. Brzeg powiek jest przekrwiony, połyskujący, woskowy, a rzęsy posklejane. Na brzegach powiek i na rzęsach widoczne są miękkie łuski [6].

Zdj 1.28 Kański


W zapaleniu przednim gronkowcowym obecne jest przekrwienie i poszerzenie naczyń krwionośnych brzegu, twarde łuski zlokalizowane są głównie wokół podstawy rzęs tworząc charakterystyczne pierścienie. Wzdłuż brzegu powiek występują owrzodzenia, dochodzi do przerostu i bliznowacenia brzegu powiek, utraty rzęs, zmiany ich ustawienia oraz siwienia. Zmianom tym towarzyszy zapalenie spojówek.

Zdj.1.26 Kański

czytaj więcej

 

» Konferencje

» Polecamy

Numer bieżący | Opinie ekspertów | Forum kliniczne | Numery archiwalne | Ośrodki okulistyczne w Polsce | Redakcja | Prenumerata | Nowe książki okulistyczne | Konferencje okulistyczne | Książki okulistyczne | Czytelnia | Polityka prywatności | Polityka plików cookies | Księgarnia Górnicki Wydawnictwo Medyczne | Temat miesiąca | Newsletter | RODO w służbie zdrowia | Regulamin publikacji artykułów | Panel Recenzenta