11 Europejski Kurs Jaskrowy dla Rezydentów

Pierwszy dzień rozpoczął się ciepłym powitaniem uczestników przez prezydent EGS, prof. Anję Tuulonen, oraz gospodarza kursu, prof. Norberta Pfeiffera. Sesja otwierająca dotyczyła zagadnień ogólnych związanych z terminologią w jaskrze, zasadami leczenia, randomizowanymi badaniami klinicznymi oraz efektywnością kosztów leczenia. Prof. Anja Tuulonen pokazała bardzo interesujące wyniki badań dotyczących zależności między jakością życia pacjentów a intensywnością terapii. Zaskakujące było to, że pacjenci z ośrodka, w którym monitorowanie oraz leczenie związane było z większymi wydatkami, niżej ocenili swoją jakość życia. Co więcej, podkreślono, że współczesna medycyna wymaga ogromnych nakładów finansowych i bardzo ważny jest umiejętny dobór badań do każdego przypadku, ponieważ nawet budżet zachodnich państw europejskich nie jest w stanie pokryć nieograniczonej liczby badań dla wszystkich pacjentów.

Druga sesja poświęcona była jaskrze pierwotnej i wtórnej zamkniętego kąta. Prof. John Thygesen omówił m.in. wyniki (po trzyletnim okresie obserwacji) randomizowanego badania klinicznego EAGLE (Effectiveness of early lens extraction for the treatment of primary angle-closure glaucoma), które zostały opublikowane pod koniec zeszłego roku w czasopiśmie „Lancet”. Na sali znajdował się prof. Augusto Azuara-Blanco, który kierował powyższym projektem i chętnie udzielił komentarza. Usunięcie soczewki okazuje się efektywniejszym oraz mniej kosztownym leczeniem od standardowej terapii ostrego zamknięcia kąta przesączania oraz jaskry pierwotnie zamkniętego kąta (tj. irydotomii oraz przeciwjaskrowych leków miejscowych). Z tego względu powinno być ono rozważane jako terapia pierwszego rzutu.

Tematem kolejnej sesji była jaskra wrodzona oraz jaskra otwartego kąta. Uwagę przykuwał szczególnie wykład prof. Carlo Traverso dotyczący jaskry wtórnej – przede wszystkim w przebiegu zespołu pseudoeksfoliacji oraz zespołu rozproszonego barwnika. Zarówno treści merytoryczne oraz niebanalny sposób prowadzenia prezentacji spotkał się z dużym zainteresowaniem ze strony rezydentów.

Na koniec dnia przeprowadzone zostały warsztaty z perymetrii, podczas których omówiono sposoby interpretacji badania pola widzenia oraz możliwości kontroli i ocenę progresji perymetrycznej w jaskrze. Wieczorem odbyła się uroczysta kolacja, w czasie której rezydenci z różnych państw mieli okazję bliżej się poznać, a także potańczyć.

Drugi dzień kursu poświęcony był w całości leczeniu jaskry – wykłady dotyczyły wyznaczania docelowego ciśnienia wewnątrzgałkowego, stosowania leków przeciwjaskrowych, laseroterapii czy chirurgii jaskry, zarówno standardowej, jak i minimalnie inwazyjnej. Kilkukrotnie został podkreślony fakt, że w roku 2018 będziemy obchodzić 50-lecie wykonywania trabekulektomii i z tego względu przyszłoroczny kongres Europejskiego Towarzystwa Jaskrowego we Florencji będzie miał szczególny charakter. Coraz większą popularnością wśród chirurgów jaskrowych cieszy się chirurgia minimalnie inwazyjna (MIGS), jednak wciąż jest niewiele randomizowanych badań klinicznych, które obiektywnie pokazują jej efektywność oraz możliwe powikłania.

Po wykładach nastąpiła część praktyczna – uczestnicy podzieleni na mniejsze grupy brali udział w warsztatach interaktywnych dotyczących oceny tarczy nerwu wzrokowego oraz diagnostyki i kontroli pacjentów w oparciu o badania obrazowe. Ogromny entuzjazm wśród młodych lekarzy wzbudził wetlab, w czasie którego ćwiczono technikę wykonywania trabekulektomii na świńskich gałkach ocznych.

Warto zwrócić uwagę, że program kursu bazował na zagadnieniach zawartych w wytycznych Europejskiego Towarzystwa Jaskrowego wydanych w 2014 r., które obecnie są już dostępne także w języku polskim. Na zakończenie obrad zaproszono uczestników do wzięcia udziału w kongresie „GOA Glaucoma” organizowanym przez prof. Carlo Traverso w Genui na przełomie marca i kwietnia tego roku oraz na przyszłoroczną konferencję EGS we Florencji.

Oprac. lek. Ewa Wałek
Katedra i Klinika Okulistyki UM we Wrocławiu