Terapia zwyrodnienia plamki związanego z wiekiem

Rozmowa z prof. Francesco Bandello, kierownikiem katedry na Uniwersytecie w Udine.

Jakie są udowodnione efekty ranibizumabu w zakresie bezpieczeństwa i skuteczności?

Ranibizumab jest lekiem, który umożliwia zablokowanie działania czynnika wzrostu śródbłonka naczyniowego (VEGF, vascular endothelial growth factor) w oku; w wieloośrodkowych badaniach klinicznych wykazano, że po podaniu tego leku w postaci iniekcji do ciała szklistego możliwe jest poprawienie ostrości wzroku u mniej więcej trzydziestu procent pacjentów dotkniętych zwyrodnieniem plamki związanym z wiekiem (AMD, age-related macular degeneration). Ponadto dobrą stabilizację stanu klinicznego i ostrości widzenia można uzyskać u ponad dziewięćdziesięciu procent pacjentów.

Jakie są wskazania terapeutyczne do rozpoczęcia terapii lekami hamującymi nowotworzenie naczyń?

Każda choroba oczu, w przebiegu której powstają nowe naczynia krwionośne na poziomie naczyniówki lub siatkówki, jest wskazaniem do leczenia lekiem o działaniu anty-VEGF, czyli takim, który może hamować działanie czynnika wzrostu śródbłonka naczyniowego. Wykazano ponadto, że nadmiar czynnika wzrostu śródbłonka naczyniowego jest przyczyną wszelkich schorzeń, w przebiegu których nowe naczynia krwionośne powstają na poziomie naczyniówki lub siatkówki.

Jaki jest optymalny schemat dawkowania ranibizumabu?

Dyskutujemy obecnie na ten temat. Schemat wykorzystany w badania klinicznych MARINA i ANCHOR to jedna iniekcja na miesiąc przez dwadzieścia cztery miesiące. To jest więc dawka, dla której wykazano bardzo dobrą skuteczność leku. Jednakże w praktyce klinicznej próbujemy stosować mniejszą liczbę iniekcji tego leku, a EMEA, europejska agencja ds. leków, podaje, że w trakcie fazy wysycania preparat Lucentis powinien być podawany trzy razy w miesiącu przez trzy miesiące, a następnie jedynie w przypadkach, gdy dojdzie do jakiejkolwiek reaktywacji choroby, co oznacza obniżenie ostrości widzenia. Taki schemat dawkowania preparatu Lucentis jest obecnie zarejestrowany w Europie

Którzy pacjenci mogą być leczeni ranibizumabem?

Każdy pacjent z postacią zwyrodnienia plamki związanego z wiekiem, w przebiegu której powstają nowe naczynia krwionośne, może być leczony preparatem Lucentis. Problem polega na tym, że preparat ten musimy podawać chorym, u których nowe naczynia krwionośne są aktywne, tak więc nie ma wskazań do stosowania preparatu Lucentis w przypadku blizn zlokalizowanych w obrębie plamki. Wskazaniem do zastosowania preparatu Lucentis jest obecność aktywnego uszkodzenia, które może być skutecznie leczone przy użyciu leku hamującego wzrost nowych naczyń krwionośnych.

A jaki jest najlepszy moment do rozpoczęcia terapii?

Terapię należy rozpocząć jak najprędzej, gdy tylko stwierdzimy obecność nowych naczyń krwionośnych w oku. Jest to najlepszy sposób na zahamowanie choroby i ograniczenie obszaru uszkadzanego przez nowe naczynia.

A w jakich przypadkach – uwzględniając wiek, typ waskularyzacji naczyniówkowej, obecność blizny – nie stosujemy tego leczenia?

Jeśli występuje blizna, gdy stwierdza się strukturę będącą tkanką włóknistą, przy braku dowodów na aktywny wzrost nowych naczyń – nie ma wskazań do stosowania leków o działaniu anty-VEGF. Lek o działaniu anty-VEGF musi być stosowany jedynie w przypadkach, kiedy region ten jest aktywny, kiedy występuje wzrost nowych naczyń krwionośnych. Obecność blizny lub zmiany włóknistej nie jest wskazaniem.

Dziękuję za rozmowę.

„Przegląd Okulistyczny” 2009, nr 3-4 (30), s. 8.